مقاله ISI و فاكتور تاثير(impact factor) چيست؟
"مقاله ISI" و "فاكتور
تاثير (IF) ، عباراتي رايج در جوامع آكادميك و پژوهشي
هستند و گاهي اين عبارات به‌صورت نادرست استفاده مي‌شوند. در اينجا به بررسي مجمل
و ارتباط اين دو مي‌پردازيم.
مؤسسه اطلاعات علمي
(Institute for Scientific Information) يا ISI در سال ۱۹۶۰ توسط يوجين گارفيلد تأسيس شد. اين مؤسسه توسط Thomson Scientific
& Healthcare در سال ۱۹۹۲ خريداري و به‌عنوان Thomson
ISI شناخته شد و اكنون بخشي
از شركت Thomson Reuters است.
بسته‌ي تحقيق اين موسسه Thomson Reuters Web of Knowledge، راهنماي محققين براي تجزيه و تحليل و به اشتراك گذاري
اطلاعات در علوم، علوم اجتماعي، هنر، و علوم انساني است. اين بسته داراي سرويس‌هاي
بسيار كارامدي از جمله Journal Citation Reports (JCR) است.
JCR ابزاري سيستماتيك براي ارزيابي ژورنالهاي پيشرو در جهان با اطلاعات آماري و كمي
بر اساس داده هاي ارجاع ارائه مي‌دهد. وب سايت JCR با گردآوري منابع ارجاع
شده در مقالات به برآورد نفوذ و تاثير تحقيقات
در سطوح ژورنال و مجموعه كمك مي كند، و ارتباط بين ارجاع دهنده و ارجاع شده را نشان
مي‌دهد. شاخص ارزيابي اين سرويس فاكتور تاثير (impact factor) IF
به ميانگين ميزان ارجاعات سال اخير به آيتم‌هاي چاپ شده در
يك ژورنال خاص در دو سال قبل اشاره دارد. براي مثال IF
سال 2009 ژورنال Cell از رابطه زير
بدست مي‌آيد:
تعداد دفعاتي كه مقالات چاپ شده دررژورنال Cell در سالهاي
2007 و 2008 در ژورنالهاي نمايه شده در سال2009 ارجاع داده شده اند
–––––––––-–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
تعداد مقالات قابل ارجاع چاپ شده در
ژورنال Cell در سال 2007 و
2008.
دو نكته:
تنها مراجع مقالاتي كه در Web of Science نمايه شده‌اند،
در نظر گرفته مي‌شوند.
مقالات قابل ارجاع تنها مقالات پژوهشي و review ها هستند. مقالات خبري و گزارش رويداد و ...
محسوب نمي‌شوند
از مهمترين نقدهاي وارده به اين شاخص
مي‌توان به "محدود بودن به ژورنال هاي نمايه شده در Web of Science "، "گران بودن آبونه شدن در JCR"، "عدم لحاظ
كيفيت ارجاع"، "شامل شدن ارجاع به خود" و "آناليز تنها نشريات انگليسي زبان" و ... اشاره كرد. در تفسير IF به دو نكته بايد توجه كرد:
- IFيك ژورنال لزوما بيانگر كيفيت و يا پذيرش
يك مقاله خاص نيست، زيرا مقالات نسبتا كمي در يك ژورنال ارجاع بالايي
دارند. - IF زمينه‌هاي علمي گوناگون نبايد با هم قياس
شوند. مقالات در شاخه هاي علمي رو به گسترش بيشتر از زمينه هاي تحقيق معمول مانند
رياضي و نظري ارجاع داده مي‌شود.