مديريت كردن فايل‌ها و فولدرها هميشه يكي از دغدغه‌هاي اصلي كاربران بوده و است. حتي اگر هارد ديسك كامپيوتر شما حجم بالايي داشته باشد هم بايد فضا را به نحو احسن مديريت كنيد. فايل‌ها و فولدرهاي تكراري را حذف كنيد و براي دسترسي سريع‌تر به آنچه دنبال آن هستيد، همه چيز را مرتب نگه داريد. اما يكي از اشكالات هميشگي ويندوز اين بوده كه حجم فولدرها را نشان نمي‌دهد و به اين منظور بايد سراغ نرم‌افزارهاي جانبي رفت. در ادامه مطلب مي‌‌خواهيم نرم‌افزار كوچكي را معرفي كنيم كه نمايش حجم فولدرها را در اكسپلورر اصلي ويندوز امكان‌پذيرمي‌كند.
براي نمايش حجم فولدرهانرم‌افزارهاي مختلفي وجود دارد. برخي نرم‌افزارها مثل OverDisk، TreeSize، SizeExplorer، Folder Sizes، Directory Opus، DiskFerret Lite و غيره مي‌توانند حجم فولدرها را به شكل‌هاي مختلف و حتي نمودارهاي جالب نمايش دهند. اينگونه نرم‌افزارها به ما كمك مي‌كنند تا حجم فولدرها را در يك نگاه مشاهده كنيم. اما اگر بخواهيم فايل‌ها و فولدرها را مديريت كنيم، به نرم‌افزار بهتري نياز داريم.
نرم‌افزارهاي ديگري هم وجود دارند كه در دسته‌ي اكسپلوررها قرار گرفته و مثل اكسپلورر اصلي ويندوز عمل مي‌كنند. با اين تفاوت كه تنظيمات كامل‌تر و متنوعي دارند. XYplorer، XYplorer2 از جمله اين نرم‌افزارهاي جالب هستند. به عنوان مثال سراغ XYplorer مي‌رويم و تنظيمات عمومي آن را باز مي‌كنيم. در تصوير زير تنظيمات مربوط به نمايش حجم و تعداد آيتم‌هاي موجود در هر فولدر مشخص شده است.
با تغيير تنظيمات پيش‌فرض مي‌توان نتيجه‌اي مثل تصوير زير گرفت.
بنابراين هرگاه بخواهيد تعداد فايل‌هاي موجود در فولدرهاي مختلف را ببينيد، يكي از بهترين نرم‌افزارها XYplorer است. قابل ذكر است كه نسخه‌ي پرتابل آن نيز در ويندوز 7 و 8 به درستي كار مي‌كند.
تنظيمات چنين اكسپلورري بسيار كامل و كاربردي است اما اشكالاتي هم دارد از جمله اينكه كتابخانه‌هاي ويندوز را پشتيباني نمي‌كند. البته مي‌توان از كاتالوگ‌هايي كه در اين نرم‌افزار تعريف مي‌شوند به صورت مشابه استفاده كرد وليكن جايگزين خوبي براي كتابخانه‌هاي ويندوز نيستند.
حال سراغ نرم‌افزار كوچك و كاربردي Folder Size مي‌رويم كه حجم فولدرها را در اكسپلورر اصلي ويندوز نمايش مي‌دهد. اين نرم‌افزار براي نسخه‌هاي 32 بيتي و 64 بيتي ويندوز قابل استفاده است. پس از دانلود و نصب آن، آيكون كوچكي در سيني ويندوز نمايش داده مي‌شود كه با توجه به رنگ سياه و سفيد و يا عادي آن مي‌توان متوجه شد كه در حال حاضر فعال است يا نه.
اما براي استفاده از آن چه بايد كرد؟ وقتي نرم‌افزار فعال باشد، تنها كاري كه بايد انجام داد اين است كه يك فولدر را باز كنيم. پنجره‌اي به صورت خودكار در سمت راست پنجره‌ي اصلي اكسپلورر ويندوز باز مي‌شود كه در آن ليست فايل‌ها و فولدرها به همراه حجم هر يك نمايش داده مي‌شود. البته اگر از ويندوز XP استفاده مي‌كنيد، ستون حجم در همان پنجره‌ي اصلي اكسپلورر جاي خواهد گرفت و خبري از يك پنجره‌ي اضافي نخواهد بود.
پنجره‌ي اضافي كه در سمت راست باز مي‌شود، به صورت خودكار تغيير اندازه مي‌دهد. براي مرتب كردن فولدرها و فايل‌ها به ترتيب حجمشان كافي است روي نام ستون يعني Size كليك كنيد. توجه كنيد كه پنجره‌ي اضافي تنها براي نمايش حجم نيست، بلكه با دو بار كليك روي يك فولدرمي‌توان آن را باز كرد، درست مثل اكسپلورر ويندوز وليكن انجام كپي و پيست توسط اين پنجره ممكن نيست.
بنابر اعلام سازنده ممكن است باگ‌هايي در نرم‌افزار و مخصوصاً تغيير اندازه‌ي خودكار پنجره‌ي اضافي موجود باشد كه برطرف خواهد شد. وقتي نرم‌افزار را بررسي مي‌كرديم، گاهاً پنجره‌ي اضافي نمايش داده نمي‌شد كه اميدواريم به زودي مشكل برطرف شود.
هر زمان كه نيازي به نمايش اندازه‌ي فولدرها نداشته باشيم، كافي است روي آيكون نرم‌افزار در سيني ويندوز كليك كنيم تا رنگ آن سياه و سفيد شود. در اين حالت نرم‌افزار غيرفعال است.
شما چه نرم‌افزارهاي مفيد ديگري براي مديريت فايل‌ها و فولدرهامي‌شناسيد؟ امكانات خاص هر يك چيست؟