تجربه تدريس طولاني طراحي و برش نشان داده كه پيچيده بودن روشهاي دشوار و به درازا كشيدن درس، مبتدي را دلسرد ميكند. به اين جهت در اين دوره متد و روش تدريس با سيستم ساده و فرمولهاي دقيق محاسبه شده و براي بهتر ياد گرفتن شما آماده شده است. درصدديم در اين نشريه يك دوره كامل آموزش برش و طراحي لباس زنانه را در شمارههاي متعدد به تدريج ارائه كنيم تا هنرآموزان عزيز با روش برش و طراحي آشنا شوند تا جايي كه يك لباس را بتوانند طراحي كنند و براي يك فيگور مدلي بسازند تا جايي كه بتوانند كمبودهاي فيگوري بدن را از نظر پنهان سازند.
اين آموزشها به شما كمك خواهد كرد تا طراحي را ياد بگيريد و نيازهاي شخصي و تجاري را تامين كنيد.
آموزش و تمرين براي فيگورهاي بدن به شما اجازه ميدهد كه به سادگي، قسمتهاي ظاهري لباس را به نحو احسن تكميل نماييد.
لازم به توضيح است اين دوره آموزشي متفاوت با متدهاي مرسوم و موجود در ايران است.
پس از طي اين دوره به طور كامل و دقيق و انجام تمرينات، سيستم پيشنويس طرح الگو براي سايز شخصي و اندازه سايزي را ياد خواهيد گرفت و قادر خواهيد بود يك طراحي براي خودتان انجام دهيد.
هر متد طرح و الگوي مخصوص به خود را دارد. بعضي از اين روشها خيلي پيچيده هستند و بر اساس اندازههاي سايزي و تناسب طراحي شده اند. اغلب، اين روشها سخت هستند و وفق دادن آنها و تبديل كردن آنها براي اندازههاي فردي مشكل است. بنابراين در اينجا يك سيستم و روش ساده درس خواهيم داد به اميد اين كه هر يك از هنرجويان بتوانند در آينده شخصا يك پيشنويس طرح باشند و طرحهاي بسياري را به فراخور براي خود و ديگران خلق كنند.
وسايل اندازهگيري و برش
- يك گونياي بزرگ
- يك مداد و پاككن
- يك نوار پارچهاي اندازهگيري خوب كه داراي سانت و اينچباشد
- شماره و ليست براي هر نمونه برش و تكههاي آن
- يك چرخ ترسيم
- يك كش به اندازه حدوداً 70 سانتيمتر كه دو طرف آن قلاب داشته باشد
- كاغذ براي الگو و برش نمونه
علايم تجاري و حروف اختصاري
علايم تجاري و حروف اختصاري كه در كشورهاي خارجي رايج است در ايران نيز مورد استفاده است. اين امر موجب تسريع در برش و طراحي ميگردد.
علامت اينچ ( ً )
علامت شانه (sh1)
علامت نقطه (pt)
علامت نقطه شانه (sh1/pt)
كنار دوز (S.S)
علامت ريز (U/A)
علامت مركز (C)
علامت جلو (F)
علامت مركز جلو (C.F)
خط (L)
علامت گردن (NK)
علامت بالاتنه (B)
علامت پشت (BK)
علامت گردن جلو (NK/F)
اندازهگيري از فيگور و قيافه
دقت و مشاهده: در اندازهگيري بايد هميشه نهايت دقت را به عمل آوريد تا انتظار و توقعي كه توليد كننده يا متقاضي دارد برآورده شود، در غير اين صورت صرف نظر از اتلاف وقت، ضرري نيز متوجه شما خواهد شد. اين امر در اثر مهارت زياد حاصل خواهد شد. شما بايد چابك و زيرك باشيد و بتوانيد نوار اندازهگيري را با مهارت و به دقت به كار گيريد چنانكه شخص اندازهگيري شونده اطمينان كامل از مهارت شما پيدا نمايد.
در نظر داشته باشيد كه در موقع اندازهگيري فيگور و قيافههاي مختلف بدن را بشناسيد. احتمال دارد بعضي از قسمتهاي برجسته بدن كاملا مشخص نشود. بنابراين توجه كنيد كه هيچ يك از منحنيهاي بدن را چشمپوشي نكنيد، مخصوصا برآمدگيهاي مشخص بدن مانند: برجستگي شانه، نوك استخوانها، برجستگي سينهها، كلفتي و نازكي گردن، نوك يا قسمت مياني ران، ماهيچههاي جلو بازو، جلو آمدگي پيشين استخوانهاي شانه، سراشيبي شانهها، برجستگي نشيمنگاه، بزرگي شكم.
در اندام و فرم شخص بايد مثل يك تابلوي نقاشي نظر كرده و يك نكته را هم از نظر نيندازيد.
روش عمومي اندازهگيري
به منظور اطمينان و به وجود آوردن نماي خوب لباس بايد قوانيني را رعايت كرد تا لباس از هر حيث بيعيب و نقص باشد. اولين مرحله براي دوخت لباس اندازهگيري است و براي اين منظور چند نكته لازم به تذكر است:
الف: اطمينان داشته باشيد كه زن اندازهگيري شونده لباس نرمال و طبيعي پوشيده باشد (اعم از لباس زير و رو) و آنچه استفاده كرده يك لباس معمولي است براي اندازهگيري بر لباس درخواستياش.
ب: اندازهگيري، شونده در حال طبيعي ايستاده باشد. با بازوهاي طبيعي و خميدگي پشت؛ چنانچه هيچ گونه تغيير در ايستادن معمولي نداشته باشد. تجربه نشان داده است بعضي اشخاص در مقابل آيينه يا موقع اندازهگيري فيگور ميگيرند.
ج : براي پيدا كردن جاي اصلي كمر، كش قلابدار را در گودي كمر قرار داده و با چند بار ايجاد جهش در كش جاي اصلي كمر را پيدا كنيد.
د: نوار اندازهگيري را با دقت و با حوصله تمام و بدون عجله به كار برده و درست از جاي معين شده در اين دوره انجام دهيد.
هـ : براي پيدا كردن خط گردن در پشت، نوار پلاستيكي را از گردن رد كرده تا دو دسته آن به طرف جلو شما باشد. بعد از شل كردن نوار يك بار از دو سر نوار گرفته بكشيد، هر جا نوار در پشت گردن جا گرفت خط گردن ميباشد.
و : در اندازهگيري، الحاق آستين بر شانه يا ا لحاق شانه بر گردن به ميان خواهد آمد.
توضيح: اگر يك خط فرضي از آستين بر شانه و يك خط فرضي از شانه شخص بكشيم، خط وسط تقاطع اين دو خط نقطه سرشانه ميباشد كه در تمرينات گفته خواهد شد.
به شكل 1 نگاه كنيد:
اندازههاي عرض و طول
1- قد يا طول پشت: از خط گردن تا گودي كمر اندازه ميگيريم چنانكه در بخش 4 (ج و هـ) گفته شده است.
2- قد دامن: از خط كمر تا قد دامن به دلخواه شخص اندازه شونده، اندازهگيري ميشود.
3- دور بالاتنه: براي تعيين اندازه دور بالاتنه نوار اندازهگيري را در پشت از روي مهره هفتم قرار داده، از زير بازو گذرانده و در جلو از روي پرترين جاي سينه ( قله سينه) اندازه ميگيريم.
4- دور سينه: مثل اندازهگيري بالاتنه اندازه گرفته تنها به جاي قله سينه از بالاي سينه (از تخته سينه) اندازه ميگيريم؛ جايي كه گوشت اضافي ندارد.
توضيح: در متدهاي ديگر طراحي برجستگي سينهها ثابت است ولي دراين متد به خاطر دقيق بودن پهناي ساسون سينه اندازه سينه نيز احتياج است كه در گفتارآتي خواهيد خواند.
5- دور كمر: از گودترين جاي كمر اندازهميگيريم.
6- دور باسن: از پرترين جاي باسن كه حدودا 18 تا 20 سانتيمتر پايينتر از كمر است اندازه ميگيريم.
7- پهناي جلو سينه: جايي كه بازوها به بدن وصل ميشوند را اندازه ميگيريم. ولي بهتر است كمي پهنتر گرفته شود چون در صورت تنگ بودن سينه، آستينها را خراب ميكند.
8 - تمام عرض پشت: مثل اندازه پهناي جلو سينه از نقطه وصل بازوها به بدن در پشت اندازه ميگيريم. بهتر است كمي به طرف شانهها باشد.
9 - طول آستين: از نقطه تقاطع شانه با آستين تا مچ دست اندازه ميگيريم. (شكل 1 )
10 - طول شانه: از تقاطع گردن و شانه تا تقاطع شانه با آستين اندازه ميگيريم. (شكل 1 )
11 - قله سينه: از تقاطع گردن و شانه تا برجستهترين نقطه سينه را اندازه ميگيريم. (شكل 1 )
12 - فاصله دو قله سينه: حد فاصل دو قله سينهها را فاصل دو قله ميگوييم.

دوختهاي دقيق در اندازهگيري دقت بيشتري ميخواهد و به خاطر مشكل بودن اندازهگيري و حساسيت آن روش ديگري توصيه ميگردد:
الف: پيدا كردن پهناي عقب گردن: يك دوازدهم اندازه پهناي بالاتنه منهاي 6/0 سانتيمتر عقب گردن را تشكيل ميدهد كه در الگو كشي مورد احتياج است.
مثال: پهناي بالاتنه يك شخص 92 سانتيمتر است. براي پيدا كردن پهناي عقب گردن چنين عمل ميشود:
7 = 6/0 - 7.6 = 12 92
7 پهناي گردني است كه در الگو خط كشي ميشود.
ب: اين اندازه درست براي پهناي گردن جلو نيز محسوب ميشود.
ج: پيدا كردن فاصله مركز جلو تا خط حلقه آستين: يك چهارم اندازه دور بالاتنه منهاي 5/2 سانتيمتر اندازه مركز جلو تا حلقه آستين را تشكيل ميدهد.
مثال: دور بالاتنه يك شخص 92 سانتيمتر است. فاصله از جلو و مركز يا حلقه آستين چنين است:
5/20 = 5/2 - 23 = 4 92
د: پيدا كردن پنهاي ساسون سينه: اندازه دور سينه را از اندازه دور بالاتنه كم كرده و حاصل را بريك و يك دوم ضرب ميكنيم.
مثال: اگر دور بالاتنه 92 و دور سينه 86 باشد
9 = 1 * 6= 86-92
هـ : پيدا كردن قله بالاتنه:
نصف كنيد فاصله بين جلو مركز و حلقه آستين را از عدد حاصل يك و يك چهارم سانتيمتر به طرف پايين در خط بالاتنه در صورتي كه الگويتان را دوروي كاغذ رسم ميكنيد.
جدول اندازهگيري نرمال يا تجارتي براي سايزهاي مختلف
توضيح: اندازه خط باسن از 18 الي 20 سانتيمتر از زير خط كمر متغير است.
اندازه حاشيه دامن نسبت به خواسته شخص و مدلهاي ضروري تغيير پذير است.
اين اندازهها به بدنهاي نرمال يا تجارتي معروفند كه بر مبناي قد 160 سانتيمتر بلندي بدون كفش ميباشد و در گفتارهاي ديگر تعديل آن را بيان خواهيم كرد.

اندازههاي ياد شده در جدول بر مبناي قد 160 محاسبه شده است. اگر شخص اندازه شده بلندتر بود براي هر بلندي يك چهارم آن را بر بلندي طولي بالاتنه اضافه ميكنيم و در صورت كوتاه بودن عكس همين عمل را انجام ميدهيم.
مثال: يك زن با سايز 38 در نظر بگيريد كه بلنديش بدون كفش 165 است. يعني 5 سانت بلندتر از حد معمول است. چون اندازه بلندي پشت در جدول براي سايز 38 5/40 سانتيمتر است پس چنين عمل ميكنيم:
25/1 = * 5
75/41 = 25/1 + 5/40
و براي همين مقدار كوتاهي
25/1 = * 5
25/39 = 25/1 - 5/40